door Annemarie de Wildt
Tijdens het onderzoek voor de tentoonstelling ontdekten we dat kunstenaar Ruben La Cruz de allereerste was die openlijk protesteerde tegen het koloniale karakter van de Gouden Koets. Hij deed dat met een performance tijdens het Rotterdamse Zomercarnaval in 1990.
Vanaf 2009 uitte Jeffry Pondaag, voorzitter van het Comité Nederlandse Ereschulden, zijn kritiek op het paneel en de omgang met het Nederlands kolonialisme. Kamerleden Harry van Bommel (Socialistische Partij) en Mariko Peters (GroenLinks) steunden zijn initiatief dat leidde tot een ingezonden brief in het NRC aan de vooravond van Prinsjesdag 2011. Ook mensenrechtenactivist Barryl Biekman van het Landelijk Platform Slavernijverleden was een van de ondertekenaars van deze oproep aan koningin Beatrix om het paneel ‘Hulde der Koloniën’ van de Gouden Koets te verwijderen en in het Rijksmuseum te plaatsen. De brief leidde tot heftige discussies, maar de Gouden Koets bleef rijden, tot de restauratie in 2015. In dat jaar eiste actiegroep de Grauwe Koets middels een open brief dat ‘de koets waarop leugens staan afgebeeld per direct naar een museum wordt overgebracht, waar hij kan dienen als voorbeeld van hoe Nederland jarenlang werd geïndoctrineerd’.
Antikoloniale kritiek staat ook centraal in het protest tegen Zwarte Piet, ook sinds 2011, en in de Black Lives Matter-beweging van 2020. Gedeeld element is de erfenis van het kolonialisme, waaronder de beeldvorming zoals die op de Gouden Koets te zien is. Een petitie om hem in een slavernijmuseum te plaatsen werd in 2020 bijna achtduizend keer ondertekend.
In de drie video’s zijn de verhalen te horen van drie voorvechters van het protest tegen het paneel Hulde der Koloniën: Ruben La Cruz, Jeffry Pondaag en Barryl Biekman.
